Interview NieuwWij Over 'Na de komma'
Shantie Singh noemt zich een verhalenverteller in veel vormen. “Ik ben schrijver, theatermaker, presentatrice, maar eigenlijk vertel en luister ik ook naar verhalen in mijn werk als bestuurskundige bij de gemeente Rotterdam en mijn werk als directeur van stichting Talk-Theater.” Ze woont in Rotterdam en heeft een passie voor het zichtbaar maken van verborgen verhalen. “Vooral de verhalen van meisjes en vrouwen. Omdat die voor mij vaak het meest fascinerend zijn.”
Waarom ben je dit boek gaan schrijven?
“In mijn boek vertel ik over het korte verhaal dat ik het allermeest in mijn leven heb voorgedragen, namelijk het antwoord op de vraag ‘Waar kom je vandaan?’, vaak gevolgd door ‘Waar kom je nu écht vandaan?’ En zeg dan ik altijd: ‘Ik ben geboren in Nederland, in Almelo, mijn ouders zijn geboren en getogen in Suriname, net als mijn voorouders, en mijn overgrootouders komen uit India’. Juist het zo vaak vertellen van dit verhaal, zet me aan tot schrijven.
Het Herdenkingsjaar Slavernijverleden begon in 2023 en de nieuwe aandacht en focus voor ons koloniale verleden vervulde me met een voorzichtig nieuw gevoel: zou dit eindelijk erkend en gezien worden? Deze geschiedenis verdient alle aandacht en erkenning en het is een geschiedenis die we simpelweg moeten kennen, wat opgenomen moet worden in ons collectieve geheugen. Omdat het ons leert waartoe we in staat zijn in de meest kwade zin, maar ook wat we allemaal als mensen kunnen overleven en doorstaan.
Maar in dit grote verhaal en deze aandacht miste ik het verhaal ‘na de komma’. Ja, excuses waren aangeboden. Maar na de afschaffing van de slavernij zette de Nederlandse overheid een komma en geen punt. Een nieuwe bladzijde van het koloniale verleden begon: het ronselen van contractarbeiders in onder meer Brits-Indië, het huidige India en Pakistan, waar ook mijn voorouders toe behoorden. Dit koloniale verleden werkt nog steeds door in het heden. Maar dit verhaal is nog steeds zo onzichtbaar in Nederland.
Eigenlijk is mijn drijfveer de afgelopen tien jaar niet veranderd. Toen verscheen mijn debuutroman Vervoering, een roman over vier generaties van een familie die binnen honderd jaar verspreid worden over drie continenten. Een roman geïnspireerd door mijn eigen familiegeschiedenis. Ik ben dit gaan schrijven omdat ik het zo onterecht en zonde vond dat dit belangrijke, gelaagde, fascinerende verhaal zo onzichtbaar was in Nederland. In onze geschiedenis, in ons onderwijs en onze literatuur.
En nu is er Na de komma, een non-fictie boek, een gepassioneerd en persoonlijk pleidooi voor meer zichtbaarheid van het Hindostaanse verhaal in Nederland. Over het koloniale verleden, wat ook onderdeel is van ons Nederlandse verleden, maar ook over de doorwerking in het nu. Ik wil de pijn hiervan tonen, maar ook de kracht. De intergenerationele lijnen, patronen en verhalen waar we ons niet altijd bewust van zijn.”